合肥企业科技人员创新素质发展水平调研报告
合肥市创造学会---张建军
合肥市作为国家级科技创新试点市和国家级综合创新试点市,面临着如何依靠创新推动发展,转变经济发展方式的重大实践任务;合肥在今后的大发展中也提出“大湖名城,创新高地,幸福合肥”的战略发展指导思想。在创新发展战略推动的各要素中,人的创新要素是关键和核心要素,而创新的主体又在企业,所以,了解和把握企业科技人员的创新能力发展水平,是科学提升企业科技人员的创新能力的前提;但之前对人的创新能力素质发展水平的评估又缺乏有效手段,因此,用科学的评价体系和方法去对企业科技人员的创新能力发展水平进行评估,提出针对性的提升方向和培训方法就显得尤为现实。
从理论上说,合肥市创造学会所自主研究出的最新“ZH-100创新能力发展水平测试量表”,吸收了近几十年国内外这方面的最新研究成果,并结合中国的实际,从创新情感、创新个性、创新思维和创新行动四个维度去探索与创新能力相关的各要素,并经实测检验证明能较好地综合反映出一个人的创新能力发展水平与现状。此项成果已被安徽省科技厅专家组鉴定通过。
本次调研正是用自主研发并经实践测试为十分有效的“ZH-100创新能力发展水平测试量表”进行抽样测量,根据科学测评和统计学的分析,给出合肥企业科技人员创新能力发展水平评估意见及个体发展提升的具体指导意见,同时为企业科技人员的创新培训提出具体的建议。
一、测评方法与结果
为了使测试结果具有客观性,我们对测试对象要求是真实做答。为了打消测试对象的不必要顾虑,允许测试对象在填写姓名时用假名或化名及代号,以便能获取真实结果。为了能反映出企业科技人员这个群体的创新能力发展水平状况,我们选择的随机抽样测试对象和方法是:①抽样为大学本科以上学历;②专业为理工技术类;③工作性质为科技类的知识分子;④利用邮件发放ZH-100“创新能力发展水平测试量表”软件,并利用网络回收测试结果。经过半年多的数据采集,共收到265(其中女性为92份)份测试数据,数据来源科研院所和企业等32家单位。这样就保证了被测对象来源是取自科技人员群体内,以便对科技人员群体的创新能力发展水平做出分析和评估。
数据采集汇总结果见测试数据表:
测试数据表
序号 | 创新情感 | 创新个性 | 创新思维 | 创新行动 | 总分 |
1 | 28 | 24 | 24 | 21 | 97 |
2 | 27 | 35 | 23 | 30 | 115 |
3 | 46 | 43 | 40 | 44 | 173 |
4 | 27 | 25 | 27 | 21 | 100 |
5 | 35 | 32 | 29 | 31 | 127 |
6 | 29 | 25 | 33 | 26 | 113 |
7 | 41 | 36 | 37 | 41 | 155 |
8 | 32 | 30 | 35 | 27 | 124 |
9 | 31 | 29 | 34 | 19 | 113 |
10 | 30 | 35 | 31 | 41 | 137 |
11 | 40 | 32 | 34 | 30 | 136 |
12 | 16 | 30 | 26 | 17 | 89 |
13 | 31 | 33 | 22 | 30 | 116 |
14 | 33 | 30 | 28 | 28 | 119 |
15 | 13 | 19 | 23 | 13 | 68 |
16 | 41 | 42 | 33 | 47 | 163 |
17 | 26 | 29 | 32 | 29 | 116 |
18 | 42 | 43 | 34 | 35 | 154 |
19 | 19 | 29 | 21 | 23 | 92 |
20 | 40 | 37 | 38 | 40 | 155 |
21 | 30 | 37 | 24 | 38 | 129 |
22 | 30 | 33 | 23 | 30 | 116 |
23 | 41 | 35 | 34 | 33 | 143 |
24 | 34 | 35 | 42 | 31 | 142 |
25 | 32 | 19 | 26 | 21 | 98 |
26 | 36 | 35 | 31 | 43 | 145 |
27 | 39 | 34 | 41 | 37 | 151 |
28 | 13 | 20 | 20 | 18 | 71 |
29 | 30 | 35 | 31 | 41 | 137 |
30 | 37 | 38 | 29 | 43 | 147 |
31 | 28 | 26 | 19 | 31 | 104 |
32 | 26 | 32 | 34 | 31 | 123 |
33 | 27 | 29 | 25 | 21 | 102 |
34 | 35 | 37 | 36 | 39 | 147 |
35 | 26 | 28 | 24 | 20 | 98 |
36 | 45 | 37 | 35 | 36 | 153 |
37 | 36 | 33 | 33 | 35 | 137 |
38 | 26 | 25 | 25 | 28 | 104 |
39 | 18 | 28 | 20 | 24 | 90 |
40 | 31 | 36 | 27 | 33 | 127 |
41 | 31 | 41 | 40 | 41 | 153 |
42 | 33 | 36 | 39 | 38 | 146 |
43 | 36 | 28 | 36 | 35 | 135 |
44 | 27 | 28 | 33 | 27 | 115 |
45 | 43 | 41 | 39 | 39 | 162 |
46 | 45 | 44 | 39 | 42 | 170 |
47 | 43 | 43 | 43 | 43 | 172 |
48 | 38 | 35 | 36 | 39 | 148 |
49 | 32 | 40 | 33 | 45 | 150 |
50 | 35 | 26 | 30 | 34 | 125 |
51 | 26 | 30 | 33 | 25 | 114 |
52 | 31 | 35 | 34 | 30 | 130 |
53 | 30 | 39 | 36 | 36 | 141 |
54 | 35 | 43 | 36 | 41 | 155 |
55 | 30 | 35 | 27 | 27 | 119 |
56 | 30 | 38 | 28 | 20 | 116 |
57 | 28 | 30 | 30 | 43 | 131 |
58 | 37 | 36 | 36 | 36 | 145 |
59 | 43 | 42 | 37 | 41 | 163 |
60 | 42 | 43 | 38 | 49 | 172 |
61 | 30 | 33 | 32 | 34 | 129 |
62 | 18 | 22 | 20 | 22 | 82 |
63 | 38 | 39 | 29 | 28 | 134 |
64 | 34 | 34 | 32 | 34 | 134 |
65 | 38 | 38 | 37 | 47 | 160 |
66 | 26 | 25 | 28 | 28 | 107 |
67 | 39 | 41 | 39 | 37 | 156 |
68 | 26 | 27 | 32 | 42 | 127 |
69 | 9 | 17 | 17 | 21 | 64 |
70 | 35 | 30 | 35 | 31 | 131 |
71 | 30 | 31 | 28 | 40 | 129 |
72 | 33 | 33 | 32 | 46 | 144 |
73 | 34 | 40 | 33 | 32 | 139 |
74 | 30 | 29 | 31 | 37 | 127 |
75 | 42 | 45 | 35 | 39 | 161 |
76 | 25 | 25 | 17 | 40 | 107 |
77 | 43 | 37 | 39 | 40 | 159 |
78 | 31 | 28 | 31 | 29 | 119 |
79 | 33 | 31 | 33 | 38 | 135 |
80 | 42 | 34 | 32 | 37 | 145 |
81 | 46 | 45 | 42 | 40 | 173 |
82 | 31 | 33 | 38 | 31 | 133 |
83 | 28 | 32 | 36 | 32 | 128 |
84 | 36 | 31 | 36 | 38 | 141 |
85 | 39 | 36 | 36 | 35 | 146 |
86 | 35 | 33 | 36 | 38 | 142 |
87 | 27 | 23 | 32 | 29 | 111 |
88 | 35 | 35 | 34 | 32 | 136 |
89 | 24 | 27 | 24 | 29 | 104 |
90 | 25 | 31 | 27 | 22 | 105 |
91 | 28 | 31 | 28 | 30 | 117 |
92 | 28 | 31 | 28 | 29 | 116 |
93 | 35 | 31 | 26 | 30 | 122 |
94 | 30 | 26 | 28 | 25 | 109 |
95 | 36 | 33 | 35 | 29 | 133 |
96 | 31 | 27 | 33 | 26 | 117 |
97 | 21 | 26 | 24 | 26 | 97 |
98 | 41 | 43 | 40 | 42 | 166 |
99 | 37 | 33 | 31 | 23 | 124 |
100 | 19 | 30 | 37 | 28 | 114 |
101 | 19 | 30 | 28 | 26 | 103 |
102 | 31 | 40 | 30 | 32 | 133 |
103 | 34 | 35 | 28 | 32 | 129 |
104 | 37 | 31 | 35 | 26 | 129 |
105 | 38 | 40 | 36 | 32 | 146 |
106 | 33 | 23 | 34 | 31 | 121 |
107 | 24 | 29 | 26 | 21 | 100 |
108 | 26 | 22 | 24 | 25 | 97 |
109 | 47 | 45 | 44 | 41 | 177 |
110 | 37 | 38 | 34 | 27 | 136 |
111 | 27 | 33 | 28 | 29 | 117 |
112 | 31 | 18 | 25 | 25 | 99 |
113 | 33 | 32 | 32 | 34 | 131 |
114 | 43 | 47 | 37 | 45 | 172 |
115 | 37 | 36 | 33 | 39 | 145 |
116 | 33 | 30 | 26 | 26 | 115 |
117 | 25 | 18 | 25 | 22 | 90 |
118 | 37 | 37 | 38 | 34 | 146 |
119 | 33 | 38 | 35 | 34 | 140 |
120 | 25 | 24 | 23 | 52 | 124 |
121 | 36 | 33 | 31 | 39 | 139 |
122 | 36 | 32 | 27 | 26 | 121 |
123 | 39 | 35 | 30 | 36 | 140 |
124 | 27 | 26 | 22 | 26 | 101 |
125 | 25 | 26 | 33 | 27 | 111 |
126 | 41 | 39 | 38 | 37 | 155 |
127 | 34 | 36 | 36 | 35 | 141 |
128 | 30 | 31 | 23 | 32 | 116 |
129 | 36 | 38 | 37 | 32 | 143 |
130 | 23 | 24 | 21 | 32 | 100 |
131 | 27 | 19 | 26 | 24 | 96 |
132 | 42 | 36 | 21 | 26 | 125 |
133 | 32 | 34 | 30 | 23 | 119 |
134 | 40 | 38 | 37 | 34 | 149 |
135 | 23 | 27 | 24 | 26 | 100 |
136 | 20 | 25 | 30 | 30 | 105 |
137 | 30 | 32 | 34 | 34 | 130 |
138 | 36 | 34 | 36 | 31 | 137 |
139 | 39 | 34 | 37 | 38 | 148 |
140 | 25 | 38 | 36 | 25 | 124 |
141 | 30 | 29 | 31 | 28 | 118 |
142 | 31 | 39 | 31 | 35 | 136 |
143 | 42 | 44 | 30 | 40 | 156 |
144 | 38 | 36 | 28 | 31 | 133 |
145 | 36 | 31 | 34 | 29 | 130 |
146 | 34 | 32 | 24 | 30 | 120 |
147 | 26 | 21 | 30 | 25 | 102 |
148 | 13 | 17 | 14 | 13 | 57 |
149 | 28 | 27 | 28 | 25 | 108 |
150 | 30 | 26 | 31 | 27 | 114 |
151 | 35 | 38 | 30 | 34 | 137 |
152 | 30 | 25 | 23 | 32 | 110 |
153 | 30 | 35 | 23 | 29 | 117 |
154 | 25 | 25 | 31 | 22 | 103 |
155 | 32 | 23 | 25 | 30 | 110 |
156 | 37 | 32 | 27 | 37 | 133 |
157 | 31 | 29 | 27 | 28 | 115 |
158 | 38 | 29 | 29 | 20 | 116 |
159 | 35 | 34 | 35 | 31 | 135 |
160 | 34 | 36 | 38 | 30 | 138 |
161 | 36 | 32 | 35 | 32 | 135 |
162 | 20 | 29 | 33 | 18 | 100 |
163 | 43 | 40 | 37 | 32 | 152 |
164 | 25 | 27 | 23 | 15 | 90 |
165 | 37 | 36 | 36 | 29 | 138 |
166 | 45 | 46 | 41 | 47 | 179 |
167 | 28 | 28 | 29 | 29 | 114 |
168 | 24 | 28 | 21 | 12 | 85 |
169 | 37 | 36 | 31 | 26 | 130 |
170 | 33 | 26 | 29 | 34 | 122 |
171 | 27 | 19 | 21 | 19 | 86 |
172 | 31 | 32 | 32 | 26 | 121 |
173 | 27 | 19 | 21 | 21 | 88 |
174 | 41 | 34 | 35 | 31 | 141 |
175 | 43 | 41 | 35 | 44 | 163 |
176 | 33 | 31 | 31 | 27 | 122 |
177 | 30 | 35 | 31 | 41 | 137 |
178 | 24 | 22 | 25 | 24 | 95 |
179 | 26 | 35 | 26 | 22 | 109 |
180 | 25 | 23 | 20 | 21 | 89 |
181 | 22 | 25 | 23 | 24 | 94 |
182 | 38 | 36 | 39 | 38 | 151 |
183 | 29 | 30 | 23 | 28 | 110 |
184 | 45 | 46 | 39 | 45 | 175 |
185 | 32 | 32 | 38 | 35 | 137 |
186 | 36 | 35 | 36 | 33 | 140 |
187 | 26 | 24 | 30 | 10 | 90 |
188 | 21 | 25 | 23 | 19 | 88 |
189 | 27 | 30 | 27 | 29 | 113 |
190 | 40 | 41 | 34 | 49 | 164 |
191 | 45 | 41 | 38 | 40 | 164 |
192 | 42 | 42 | 38 | 49 | 171 |
193 | 29 | 35 | 31 | 26 | 121 |
194 | 44 | 43 | 38 | 44 | 169 |
195 | 48 | 45 | 39 | 44 | 176 |
196 | 45 | 40 | 35 | 38 | 158 |
197 | 44 | 44 | 38 | 47 | 173 |
198 | 44 | 43 | 42 | 41 | 170 |
199 | 33 | 41 | 30 | 42 | 146 |
200 | 40 | 39 | 31 | 38 | 148 |
201 | 44 | 39 | 38 | 40 | 161 |
202 | 45 | 43 | 38 | 46 | 172 |
203 | 39 | 38 | 41 | 34 | 152 |
204 | 31 | 32 | 28 | 40 | 131 |
205 | 41 | 38 | 30 | 45 | 154 |
206 | 44 | 42 | 33 | 49 | 168 |
207 | 37 | 35 | 33 | 37 | 142 |
208 | 41 | 41 | 36 | 44 | 162 |
209 | 36 | 34 | 35 | 41 | 146 |
210 | 38 | 30 | 31 | 35 | 134 |
211 | 45 | 45 | 35 | 41 | 166 |
212 | 49 | 46 | 38 | 46 | 179 |
213 | 31 | 39 | 35 | 41 | 146 |
214 | 42 | 40 | 35 | 43 | 160 |
215 | 40 | 41 | 36 | 40 | 157 |
216 | 31 | 26 | 30 | 19 | 106 |
217 | 34 | 37 | 40 | 29 | 140 |
218 | 30 | 26 | 28 | 25 | 109 |
219 | 31 | 28 | 28 | 23 | 110 |
220 | 38 | 24 | 34 | 29 | 125 |
221 | 24 | 36 | 39 | 25 | 124 |
222 | 39 | 38 | 34 | 42 | 153 |
223 | 22 | 20 | 24 | 24 | 90 |
224 | 28 | 31 | 28 | 30 | 117 |
225 | 27 | 27 | 33 | 34 | 121 |
226 | 26 | 27 | 32 | 24 | 109 |
227 | 36 | 18 | 18 | 30 | 102 |
228 | 32 | 32 | 36 | 29 | 129 |
229 | 29 | 27 | 28 | 29 | 113 |
230 | 41 | 37 | 39 | 39 | 156 |
231 | 13 | 19 | 23 | 13 | 68 |
232 | 37 | 36 | 34 | 34 | 141 |
233 | 37 | 31 | 31 | 32 | 131 |
234 | 34 | 31 | 28 | 28 | 121 |
235 | 24 | 27 | 23 | 25 | 99 |
236 | 29 | 26 | 26 | 30 | 111 |
237 | 34 | 39 | 36 | 31 | 140 |
238 | 26 | 30 | 24 | 27 | 107 |
239 | 34 | 28 | 37 | 26 | 125 |
240 | 27 | 33 | 29 | 31 | 120 |
241 | 27 | 32 | 29 | 32 | 120 |
242 | 25 | 27 | 22 | 18 | 92 |
243 | 44 | 42 | 34 | 36 | 156 |
244 | 34 | 30 | 29 | 36 | 129 |
245 | 33 | 29 | 35 | 29 | 126 |
246 | 39 | 43 | 36 | 37 | 155 |
247 | 24 | 31 | 30 | 28 | 113 |
248 | 41 | 37 | 37 | 40 | 155 |
249 | 36 | 18 | 18 | 30 | 102 |
250 | 30 | 25 | 26 | 29 | 110 |
251 | 13 | 25 | 23 | 12 | 73 |
252 | 20 | 31 | 27 | 22 | 100 |
253 | 25 | 26 | 27 | 23 | 101 |
254 | 26 | 30 | 25 | 27 | 108 |
255 | 32 | 31 | 28 | 29 | 120 |
256 | 29 | 34 | 32 | 33 | 128 |
257 | 40 | 36 | 35 | 34 | 145 |
258 | 30 | 35 | 32 | 36 | 133 |
259 | 39 | 38 | 34 | 39 | 150 |
260 | 31 | 30 | 27 | 28 | 116 |
261 | 36 | 42 | 36 | 35 | 149 |
262 | 31 | 26 | 32 | 29 | 118 |
263 | 31 | 35 | 35 | 25 | 126 |
264 | 35 | 33 | 31 | 23 | 122 |
265 | 39 | 27 | 29 | 31 | 126 |
采样数据的频率分布如下图:

可见采样数据的频率分布近似成正态分布并略向高分倾斜,说明抽样比较能代表企业科技人员这个群体的实际。统计描述如下:
总分 |
| |
平均 | 128.2 |
标准误差 | 1.499192 |
中位数 | 129 |
众数 | 116 |
标准差 | 24.40507 |
方差 | 595.6076 |
峰度 | -0.3032 |
偏度 | -0.12023 |
区域 | 122 |
最小值 | 57 |
最大值 | 179 |
求和 | 33973 |
观测数 | 265 |
最大(1) | 179 |
最小(1) | 57 |
置信度(95.0%) | 2.951894 |
该群体的总体测评平均分在125.25—131.15区间的置信度有95%。
二、数据分析与结论
1、企业科技人员创新能力发展水平差异性对比分析:
根据联合国教科文卫组织对创新人才的表述“已经做出或正在做出创新成果的人”,为此,我们将收到的测试数据按被测对象的实际创新表现分为两组:一组为有实际创新成果的对象所构成(甲组),一组为没有实际创新成果的对象所构成(乙组);然后,对这两组的数据进行分析比对。
(1)对两组总得分的分析
两组总得分数据如下表:
序号 | 乙组 | 甲组 |
1 | 97 | 155 |
2 | 115 | 137 |
3 | 173 | 116 |
4 | 100 | 92 |
5 | 127 | 155 |
6 | 113 | 129 |
7 | 124 | 116 |
8 | 113 | 145 |
9 | 136 | 151 |
10 | 89 | 137 |
11 | 116 | 147 |
12 | 119 | 104 |
13 | 68 | 123 |
14 | 163 | 147 |
15 | 154 | 153 |
16 | 143 | 104 |
17 | 142 | 153 |
18 | 98 | 135 |
19 | 71 | 115 |
20 | 102 | 170 |
21 | 98 | 172 |
22 | 137 | 148 |
23 | 90 | 150 |
24 | 127 | 114 |
25 | 146 | 130 |
26 | 162 | 141 |
27 | 125 | 155 |
28 | 116 | 119 |
29 | 163 | 131 |
30 | 129 | 145 |
31 | 82 | 172 |
32 | 134 | 134 |
33 | 107 | 160 |
34 | 64 | 156 |
35 | 161 | 127 |
36 | 159 | 131 |
37 | 119 | 129 |
38 | 133 | 144 |
39 | 128 | 139 |
40 | 141 | 127 |
41 | 146 | 107 |
42 | 142 | 135 |
43 | 111 | 145 |
44 | 136 | 173 |
45 | 104 | 133 |
46 | 105 | 129 |
47 | 117 | 146 |
48 | 116 | 172 |
49 | 122 | 145 |
50 | 109 | 140 |
51 | 117 | 148 |
52 | 97 | 133 |
53 | 166 | 108 |
54 | 124 | 110 |
55 | 114 | 133 |
56 | 103 | 138 |
57 | 133 | 114 |
58 | 129 | 130 |
59 | 121 | 163 |
60 | 100 | 137 |
61 | 97 | 151 |
62 | 177 | 175 |
63 | 136 | 164 |
64 | 117 | 164 |
65 | 99 | 171 |
66 | 131 | 169 |
67 | 115 | 176 |
68 | 90 | 158 |
69 | 146 | 173 |
70 | 140 | 170 |
71 | 124 | 146 |
72 | 139 | 148 |
73 | 121 | 161 |
74 | 101 | 172 |
75 | 111 | 152 |
76 | 155 | 131 |
77 | 141 | 154 |
78 | 116 | 168 |
79 | 143 | 142 |
80 | 100 | 162 |
81 | 96 | 146 |
82 | 125 | 179 |
83 | 119 | 146 |
84 | 149 | 157 |
85 | 100 | 153 |
86 | 105 | 113 |
87 | 130 | 155 |
88 | 137 | 150 |
89 | 124 | 149 |
90 | 118 | |
91 | 136 | |
92 | 156 | |
93 | 130 | |
94 | 120 | |
95 | 102 | |
96 | 57 | |
97 | 114 | |
98 | 137 | |
99 | 117 | |
100 | 103 | |
101 | 110 | |
102 | 115 | |
103 | 116 | |
104 | 135 | |
105 | 135 | |
106 | 100 | |
107 | 152 | |
108 | 90 | |
109 | 138 | |
110 | 179 | |
111 | 85 | |
112 | 122 | |
113 | 86 | |
114 | 121 | |
115 | 88 | |
116 | 141 | |
117 | 122 | |
118 | 95 | |
119 | 109 | |
120 | 89 | |
121 | 94 | |
122 | 110 | |
123 | 137 | |
124 | 140 | |
125 | 90 | |
126 | 88 | |
127 | 113 | |
128 | 121 | |
129 | 134 | |
130 | 166 | |
131 | 160 | |
132 | 106 | |
133 | 140 | |
134 | 109 | |
135 | 110 | |
136 | 125 | |
137 | 124 | |
138 | 90 | |
139 | 117 | |
140 | 121 | |
141 | 109 | |
142 | 102 | |
143 | 129 | |
144 | 156 | |
145 | 68 | |
146 | 141 | |
147 | 131 | |
148 | 121 | |
149 | 99 | |
150 | 111 | |
151 | 140 | |
152 | 107 | |
153 | 125 | |
154 | 120 | |
155 | 120 | |
156 | 92 | |
157 | 156 | |
158 | 129 | |
159 | 126 | |
160 | 113 | |
161 | 155 | |
162 | 102 | |
163 | 110 | |
164 | 73 | |
165 | 100 | |
166 | 101 | |
167 | 108 | |
168 | 120 | |
169 | 128 | |
170 | 145 | |
171 | 133 | |
172 | 116 | |
173 | 118 | |
174 | 126 | |
175 | 122 | |
176 | 126 | |
由此可见:该ZH-100量表测试的结果是有创新成果的甲组总分平均值为143.84,明显高于无创新成果的乙组总分平均值120.29。见下图:

那么两组的平均分差异是否显著呢?
经用EXCEL统计函数计算得出下表:
t-检验: 双样本异方差假设 |
a=0.01 | | |
| 乙组 | 甲组 |
平均 | 120.2898 | 143.8427 |
方差 | 516.8927 | 386.2932 |
观测值 | 176 | 89 |
假设平均差 | 0 | |
df | 201 | |
t Stat | -8.73094 | |
P(T<=t) 单尾 | 4.89E-16 | |
t 单尾临界 | 2.345043 | |
P(T<=t) 双尾 | 9.79E-16 | |
t 双尾临界 | 2.60051 | |
由计算得知:P(T<=t) 双尾=9.79E-16,P<0.01。所以经t检验两样本组的总分平均值差异极显著。
结论一:企业科技人员的创新能力发展水平是不均衡的。从抽样测评数据中明确地看出:有着较高创新能力发展水平的甲组总平均分为143.84,较低创新能力发展水平的乙组总平均分为120.29,两组得分差异极显著。
(2)科技人员创新能力发展水平的四维度数据分析
企业科技人员创新能力发展水平的差异在创新情感、创新个性、创新思维和创新行动四个维度的分项得分是如何的呢?两组的分项数据如下:
| 乙组 | 甲组 |
序号 | 情感 | 个性 | 思维 | 行动 | 情感 | 个性 | 思维 | 行动 |
1 | 28 | 24 | 24 | 21 | 41 | 36 | 37 | 41 |
2 | 27 | 35 | 23 | 30 | 30 | 35 | 31 | 41 |
3 | 46 | 43 | 40 | 44 | 26 | 29 | 32 | 29 |
4 | 27 | 25 | 27 | 21 | 19 | 29 | 21 | 23 |
5 | 35 | 32 | 29 | 31 | 40 | 37 | 38 | 40 |
6 | 29 | 25 | 33 | 26 | 30 | 37 | 24 | 38 |
7 | 32 | 30 | 35 | 27 | 30 | 33 | 23 | 30 |
8 | 31 | 29 | 34 | 19 | 36 | 35 | 31 | 43 |
9 | 40 | 32 | 34 | 30 | 39 | 34 | 41 | 37 |
10 | 16 | 30 | 26 | 17 | 30 | 35 | 31 | 41 |
11 | 31 | 33 | 22 | 30 | 37 | 38 | 29 | 43 |
12 | 33 | 30 | 28 | 28 | 28 | 26 | 19 | 31 |
13 | 13 | 19 | 23 | 13 | 26 | 32 | 34 | 31 |
14 | 41 | 42 | 33 | 47 | 35 | 37 | 36 | 39 |
15 | 42 | 43 | 34 | 35 | 45 | 37 | 35 | 36 |
16 | 41 | 35 | 34 | 33 | 26 | 25 | 25 | 28 |
17 | 34 | 35 | 42 | 31 | 31 | 41 | 40 | 41 |
18 | 32 | 19 | 26 | 21 | 36 | 28 | 36 | 35 |
19 | 13 | 20 | 20 | 18 | 27 | 28 | 33 | 27 |
20 | 27 | 29 | 25 | 21 | 45 | 44 | 39 | 42 |
21 | 26 | 28 | 24 | 20 | 43 | 43 | 43 | 43 |
22 | 36 | 33 | 33 | 35 | 38 | 35 | 36 | 39 |
23 | 18 | 28 | 20 | 24 | 32 | 40 | 33 | 45 |
24 | 31 | 36 | 27 | 33 | 26 | 30 | 33 | 25 |
25 | 33 | 36 | 39 | 38 | 31 | 35 | 34 | 30 |
26 | 43 | 41 | 39 | 39 | 30 | 39 | 36 | 36 |
27 | 35 | 26 | 30 | 34 | 35 | 43 | 36 | 41 |
28 | 30 | 38 | 28 | 20 | 30 | 35 | 27 | 27 |
29 | 43 | 42 | 37 | 41 | 28 | 30 | 30 | 43 |
30 | 30 | 33 | 32 | 34 | 37 | 36 | 36 | 36 |
31 | 18 | 22 | 20 | 22 | 42 | 43 | 38 | 49 |
32 | 34 | 34 | 32 | 34 | 38 | 39 | 29 | 28 |
33 | 26 | 25 | 28 | 28 | 38 | 38 | 37 | 47 |
34 | 9 | 17 | 17 | 21 | 39 | 41 | 39 | 37 |
35 | 42 | 45 | 35 | 39 | 26 | 27 | 32 | 42 |
36 | 43 | 37 | 39 | 40 | 35 | 30 | 35 | 31 |
37 | 31 | 28 | 31 | 29 | 30 | 31 | 28 | 40 |
38 | 31 | 33 | 38 | 31 | 33 | 33 | 32 | 46 |
39 | 28 | 32 | 36 | 32 | 34 | 40 | 33 | 32 |
40 | 36 | 31 | 36 | 38 | 30 | 29 | 31 | 37 |
41 | 39 | 36 | 36 | 35 | 25 | 25 | 17 | 40 |
42 | 35 | 33 | 36 | 38 | 33 | 31 | 33 | 38 |
43 | 27 | 23 | 32 | 29 | 42 | 34 | 32 | 37 |
44 | 35 | 35 | 34 | 32 | 46 | 45 | 42 | 40 |
45 | 24 | 27 | 24 | 29 | 36 | 33 | 35 | 29 |
46 | 25 | 31 | 27 | 22 | 34 | 35 | 28 | 32 |
47 | 28 | 31 | 28 | 30 | 38 | 40 | 36 | 32 |
48 | 28 | 31 | 28 | 29 | 43 | 47 | 37 | 45 |
49 | 35 | 31 | 26 | 30 | 37 | 36 | 33 | 39 |
50 | 30 | 26 | 28 | 25 | 39 | 35 | 30 | 36 |
51 | 31 | 27 | 33 | 26 | 39 | 34 | 37 | 38 |
52 | 21 | 26 | 24 | 26 | 38 | 36 | 28 | 31 |
53 | 41 | 43 | 40 | 42 | 28 | 27 | 28 | 25 |
54 | 37 | 33 | 31 | 23 | 30 | 25 | 23 | 32 |
55 | 19 | 30 | 37 | 28 | 37 | 32 | 27 | 37 |
56 | 19 | 30 | 28 | 26 | 34 | 36 | 38 | 30 |
57 | 31 | 40 | 30 | 32 | 28 | 28 | 29 | 29 |
58 | 37 | 31 | 35 | 26 | 37 | 36 | 31 | 26 |
59 | 33 | 23 | 34 | 31 | 43 | 41 | 35 | 44 |
60 | 24 | 29 | 26 | 21 | 30 | 35 | 31 | 41 |
61 | 26 | 22 | 24 | 25 | 38 | 36 | 39 | 38 |
62 | 47 | 45 | 44 | 41 | 45 | 46 | 39 | 45 |
63 | 37 | 38 | 34 | 27 | 40 | 41 | 34 | 49 |
64 | 27 | 33 | 28 | 29 | 45 | 41 | 38 | 40 |
65 | 31 | 18 | 25 | 25 | 42 | 42 | 38 | 49 |
66 | 33 | 32 | 32 | 34 | 44 | 43 | 38 | 44 |
67 | 33 | 30 | 26 | 26 | 48 | 45 | 39 | 44 |
68 | 25 | 18 | 25 | 22 | 45 | 40 | 35 | 38 |
69 | 37 | 37 | 38 | 34 | 44 | 44 | 38 | 47 |
70 | 33 | 38 | 35 | 34 | 44 | 43 | 42 | 41 |
71 | 25 | 24 | 23 | 52 | 33 | 41 | 30 | 42 |
72 | 36 | 33 | 31 | 39 | 40 | 39 | 31 | 38 |
73 | 36 | 32 | 27 | 26 | 44 | 39 | 38 | 40 |
74 | 27 | 26 | 22 | 26 | 45 | 43 | 38 | 46 |
75 | 25 | 26 | 33 | 27 | 39 | 38 | 41 | 34 |
76 | 41 | 39 | 38 | 37 | 31 | 32 | 28 | 40 |
77 | 34 | 36 | 36 | 35 | 41 | 38 | 30 | 45 |
78 | 30 | 31 | 23 | 32 | 44 | 42 | 33 | 49 |
79 | 36 | 38 | 37 | 32 | 37 | 35 | 33 | 37 |
80 | 23 | 24 | 21 | 32 | 41 | 41 | 36 | 44 |
81 | 27 | 19 | 26 | 24 | 36 | 34 | 35 | 41 |
82 | 42 | 36 | 21 | 26 | 49 | 46 | 38 | 46 |
83 | 32 | 34 | 30 | 23 | 31 | 39 | 35 | 41 |
84 | 40 | 38 | 37 | 34 | 40 | 41 | 36 | 40 |
85 | 23 | 27 | 24 | 26 | 39 | 38 | 34 | 42 |
86 | 20 | 25 | 30 | 30 | 29 | 27 | 28 | 29 |
87 | 30 | 32 | 34 | 34 | 39 | 43 | 36 | 37 |
88 | 36 | 34 | 36 | 31 | 39 | 38 | 34 | 39 |
89 | 25 | 38 | 36 | 25 | 36 | 42 | 36 | 35 |
90 | 30 | 29 | 31 | 28 | | | | |
91 | 31 | 39 | 31 | 35 | | | | |
92 | 42 | 44 | 30 | 40 | | | | |
93 | 36 | 31 | 34 | 29 | | | | |
94 | 34 | 32 | 24 | 30 | | | | |
95 | 26 | 21 | 30 | 25 | | | | |
96 | 13 | 17 | 14 | 13 | | | | |
97 | 30 | 26 | 31 | 27 | | | | |
98 | 35 | 38 | 30 | 34 | | | | |
99 | 30 | 35 | 23 | 29 | | | | |
100 | 25 | 25 | 31 | 22 | | | | |
101 | 32 | 23 | 25 | 30 | | | | |
102 | 31 | 29 | 27 | 28 | | | | |
103 | 38 | 29 | 29 | 20 | | | | |
104 | 35 | 34 | 35 | 31 | | | | |
105 | 36 | 32 | 35 | 32 | | | | |
106 | 20 | 29 | 33 | 18 | | | | |
107 | 43 | 40 | 37 | 32 | | | | |
108 | 25 | 27 | 23 | 15 | | | | |
109 | 37 | 36 | 36 | 29 | | | | |
110 | 45 | 46 | 41 | 47 | | | | |
111 | 24 | 28 | 21 | 12 | | | | |
112 | 33 | 26 | 29 | 34 | | | | |
113 | 27 | 19 | 21 | 19 | | | | |
114 | 31 | 32 | 32 | 26 | | | | |
115 | 27 | 19 | 21 | 21 | | | | |
116 | 41 | 34 | 35 | 31 | | | | |
117 | 33 | 31 | 31 | 27 | | | | |
118 | 24 | 22 | 25 | 24 | | | | |
119 | 26 | 35 | 26 | 22 | | | | |
120 | 25 | 23 | 20 | 21 | | | | |
121 | 22 | 25 | 23 | 24 | | | | |
122 | 29 | 30 | 23 | 28 | | | | |
123 | 32 | 32 | 38 | 35 | | | | |
124 | 36 | 35 | 36 | 33 | | | | |
125 | 26 | 24 | 30 | 10 | | | | |
126 | 21 | 25 | 23 | 19 | | | | |
127 | 27 | 30 | 27 | 29 | | | | |
128 | 29 | 35 | 31 | 26 | | | | |
129 | 38 | 30 | 31 | 35 | | | | |
130 | 45 | 45 | 35 | 41 | | | | |
131 | 42 | 40 | 35 | 43 | | | | |
132 | 31 | 26 | 30 | 19 | | | | |
133 | 34 | 37 | 40 | 29 | | | | |
134 | 30 | 26 | 28 | 25 | | | | |
135 | 31 | 28 | 28 | 23 | | | | |
136 | 38 | 24 | 34 | 29 | | | | |
137 | 24 | 36 | 39 | 25 | | | | |
138 | 22 | 20 | 24 | 24 | | | | |
139 | 28 | 31 | 28 | 30 | | | | |
140 | 27 | 27 | 33 | 34 | | | | |
141 | 26 | 27 | 32 | 24 | | | | |
142 | 36 | 18 | 18 | 30 | | | | |
143 | 32 | 32 | 36 | 29 | | | | |
144 | 41 | 37 | 39 | 39 | | | | |
145 | 13 | 19 | 23 | 13 | | | | |
146 | 37 | 36 | 34 | 34 | | | | |
147 | 37 | 31 | 31 | 32 | | | | |
148 | 34 | 31 | 28 | 28 | | | | |
149 | 24 | 27 | 23 | 25 | | | | |
150 | 29 | 26 | 26 | 30 | | | | |
151 | 34 | 39 | 36 | 31 | | | | |
152 | 26 | 30 | 24 | 27 | | | | |
153 | 34 | 28 | 37 | 26 | | | | |
154 | 27 | 33 | 29 | 31 | | | | |
155 | 27 | 32 | 29 | 32 | | | | |
156 | 25 | 27 | 22 | 18 | | | | |
157 | 44 | 42 | 34 | 36 | | | | |
158 | 34 | 30 | 29 | 36 | | | | |
159 | 33 | 29 | 35 | 29 | | | | |
160 | 24 | 31 | 30 | 28 | | | | |
161 | 41 | 37 | 37 | 40 | | | | |
162 | 36 | 18 | 18 | 30 | | | | |
163 | 30 | 25 | 26 | 29 | | | | |
164 | 13 | 25 | 23 | 12 | | | | |
165 | 20 | 31 | 27 | 22 | | | | |
166 | 25 | 26 | 27 | 23 | | | | |
167 | 26 | 30 | 25 | 27 | | | | |
168 | 32 | 31 | 28 | 29 | | | | |
169 | 29 | 34 | 32 | 33 | | | | |
170 | 40 | 36 | 35 | 34 | | | | |
171 | 30 | 35 | 32 | 36 | | | | |
172 | 31 | 30 | 27 | 28 | | | | |
173 | 31 | 26 | 32 | 29 | | | | |
174 | 31 | 35 | 35 | 25 | | | | |
175 | 35 | 33 | 31 | 23 | | | | |
176 | 39 | 27 | 29 | 31 | | | | |
均分 | 30.9 | 30.7 | 29.95 | 28.8 | 36.1 | 36.42 | 33.4 | 37.9 |
两组四维度平均分比较见下图:

可见,所有维度分项均分,甲组均高于乙组,且平均分差距最大的是在“创新行动”维度上。同样,两组各分项平均分的差异是否显著?经统计学计算出t检验得:
维度分项 | 创新情感 | 创新个性 | 创新思维 | 创新行动 |
T检验(a=0.01) | P双尾=7.17E-09 | P双尾=1.17E-12 | P双尾=1.62E-06 | P双尾=3.85E-21 |
由此可知:
创新情感项P=0<0.01,两组平均分差异极显著;
创新个性项P=0<0.01,两组平均分差异极显著;
创新思维项P=0<0.01, 两组平均分差异极显著;
创新行动项P=0<0.01, 两组平均分差异极显著。
结论二:人的创新能力构成是复杂的,因此,要较为准确地测量人的创新能力发展水平,就要从不同侧面、不同角度、多维度地去测量。而合肥企业科技人员创新能力发展水平的差异主要表现在创新情感、创新个性、创新思维和创新行动四个维度上。
(3)合肥企业科技人员创新能力发展水平差异的要素分析
甲乙两组在20要素的得分对比见下图:

20要素的内涵如下表:
要素1 | 自信心 | 要素11 | 思维的开放性 |
要素2 | 好奇心 | 要素12 | 思维的发散性 |
要素3 | 挑战性 | 要素13 | 想象力 |
要素4 | 创新欲望 | 要素14 | 直觉思维 |
要素5 | 创新热情 | 要素15 | 灵感 |
要素6 | 求知欲 | 要素16 | 创新目标与计划 |
要素7 | 探究精神 | 要素17 | 冒险性 |
要素8 | 坚韧性 | 要素18 | 创新行动的果断性 |
要素9 | 独立性 | 要素19 | 创新活动投入量 |
要素10 | 独特性 | 要素20 | 创新成果表现 |
结论三:从抽样测评数据中看出,科技人员创新能力发展水平的总分差异性,是表现在20个关键要素的累积上。
2、对科技人员个体创新能力发展水平的评估与应用
抽样测评数据不仅显示存在着高低发展不平衡,而且个体创新能力发展水平更是千差万别。那么如何科学评估科技人员个体发展水平就极具现实应用意义。科学的方法是将个体所测得分放在常模中去比较,以得出发展是超常、正常还是不足。
就所抽测的样本按20要素的平均分来看,见下表:
要素项 | 要素平均分 | 要素标准差 |
要素1 | 5.99 | 2.03 |
要素2 | 6.3 | 1.92 |
要素3 | 7.11 | 1.97 |
要素4 | 7.45 | 2.12 |
要素5 | 5.82 | 2.03 |
要素6 | 7.41 | 2.1 |
要素7 | 7.48 | 1.68 |
要素8 | 6.61 | 1.96 |
要素9 | 5.9 | 1.9 |
要素10 | 5.19 | 1.91 |
要素11 | 6.81 | 1.77 |
要素12 | 4.24 | 1.91 |
要素13 | 6.87 | 1.95 |
要素14 | 6.13 | 1.45 |
要素15 | 7.06 | 1.96 |
要素16 | 5.31 | 2.14 |
要素17 | 5.65 | 2.04 |
要素18 | 5.32 | 2.05 |
要素19 | 6.49 | 1.97 |
要素20 | 9.06 | 3.57 |
转换成坐标图形如下:

纵坐标为测试样本在各要素所得的平均分,横坐标为所展开的20个要素。随着所测样本量的增大,所显示的曲线可以成为所测群体的常模线。依据正态分布理论,在各要素平均值的上下各取一个标准差,则这上下两个标准差之间就构成一个常模带。见下图:

将个体所测得分放入常模带中去比较,分值落在常模带中的则为正常,分值落在常模带以上的则为超常,分值落在常模带以下的则为发展欠缺。如下图(个体与常模的比较):

由图可见:该个体在要素2、要素6、要素10、要素11、要素12、要素13、要素17、要素18、要素19上明显低于该群体的常模带,即在好奇心、求知欲、独特性、思维的开放性、思维的发散性、想象力、冒险性、创新活动的投入量和创新活动的果断性上发展水平不足。那么如要有效提升该个体的创新能力发展水平,从其薄弱处去提升和改善,则是最有针对性的。
结论四:人的创新能力高低是相对和动态的,因此,只有比较才有鉴别。所以,对科技人员的个体创新能力发展水平进行有效评估,是将个人的测评分值与这一群体中的常模去比较,才能比较出其发展是优秀、普通还是欠发展。
三、对合肥企业科技人员创新能力发展水平提升的建议
1、激活科技人员的创新情感
创新能力是人类特有的潜质,每个人都有自己的创新潜能。问题是每个人的创新潜能得到释放和发展的程度不同而表现出能力不同。创新情感是创新潜能得以释放的“闸门”,创新情感越高,创新潜能就释放的越多,反之亦然。因此,不论是个人还是组织,要让企业科技人员的创新能力得到最充分的释放和发挥,首要入手处是运用一切手段激活科技人员对创新的热情和追求。如从企业文化、价值取向、企业管理、制度激励、政策导向等方面形成一个崇尚创新、追求创新、热衷创新的企业氛围。创新情感不仅是靠个体的觉醒,更重要的是靠创新环境的营造。
2、尊重科技人员的创新个性
一般而言,富有创造才能的人都有鲜明的创造个性,或特立独行、或标新立异不随众、或见解独到不盲从、或自信自尊不唯上。这种鲜明的创造个性在现实生活中往往不受待见,但我们要客观地认识到,创造个性与创造才能是一对密不可分的统一体。能用创造性强的人才,必须会尊重和包容其创造个性;不能尊重和包容创造个性的人,是绝不能驾驭富有创造才能的人。因此,企业的领导和管理者们要非常清醒地放下所谓自己的尊严和权威,去尊重和包容科技人员的创新个性。高明的管理者不是以管控为目的,而是要通过充分调动人的积极性和创造性产生非凡的效益为目的。
3、学会创造性思考
创造性思维是相对于常规思维和逻辑思维而言的一种思维,它是创新过程中以产生新思想、新方法、新途径和新结果为特征的思维,是一切创新中能产生创新成果的最为关键的思维。由于现实中人们是处于一种常态,面对常态事物,人们更习惯于常规思维和逻辑思维,较少自觉使用非常规和非逻辑思维(即创造思维),久而久之,形成了我们创造性思维的匮乏和不足。因此,在常规思维和逻辑思维为主流的现实生活中,我们要警惕创造思维的退化,自觉强化创造性思维的训练和运用,以提升科技人员创新能力的核心要素。建议企业借助社会专门组织有计划地开展科技人员的创新思维方法培训和修炼,以增强最为宝贵的创新思维能力。
4、勇于创新实践
创新实践是提升创新能力和产生创新成果的必经和根本途径。因此,企业要发挥科技人员的创新才能和产出创新成果,要积极创造条件和提供平台,鼓励科技人员进行大胆的创新实践。从抽样测评数据分析中可以清楚地看出,科技人员创新能力发展水平的最大差异就在创新实践方面。制约科技人员勇于创新实践的有两大因素,一是缺乏创新实践条件和平台,二是不能包容失败。所以,企业应主动根据企业创新发展的需要,给科技人员设定创新目标,提供创新研发的必须设备和资金,给以时间和空间上的保障;同时宽容创新的失败。
5、重视针对性和差异化培训
就企业科技人员个体而言,每个人的创新能力发展水平都是有差异的,除了共性的因素外,还有个体的差异特点。因此,企业在开展科技人员的创新培训时,应在测评的基础上充分了解每个人在创新能力发展水平各要素上的高低点,以便有针对性地开展培训,会使培训事半功倍,用最小的成本取得最大的成效,达到科学培训的目的,有效提升企业创新驱动发展的能力。
此项调研是建立在科学的测量工具和手段基础上的调研,因此,其结论是有科学性的。在科学调研的基础上所采取的一系列措施才会更加有效,假以时日,合肥企业科技人员的创新能力发展水平才会得到有效的提升,同时提升合肥企业的自主创新能力,依靠创新驱动推动合肥经济的快速发展。